UOKiK stawia zarzuty Getin Noble Bankowi i Raiffeisenowi ws. jednostronnych zmian w umowach o kredyty walutowe

Getin Noble Bank i Raiffeisen Bank International w 2016 roku poinformowały swoich klientów spłacających kredyty hipoteczne w walutach obcych, głównie franku szwajcarskim, o zmianie części zapisów w regulaminach załączonych do umów. Chodziło przede wszystkim o zmianę sposobu wyliczania kursów kupna i sprzedaży walut obcych - Getin Noble Bank odsyłał kredytobiorców do serwisu Reuters, dodając określony spread, a Raiffeisen Bank International wprowadził „Indeks Marżowy Banku”.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zajął się tą sprawą po skargach od klientów. W ramach postępowania regulator ocenił, że istotne warunki umów na czas oznaczony, przy których istnieje możliwość zadłużenia się konsumentów mogą zostać zmienione tylko i wyłącznie na skutek dobrowolnego porozumienia banku i konsumenta. Jeżeli klient nie zgodziłby się na nie, to umowa powinna być wykonywana na dotychczasowych zasadach.

- Sposób wyliczania kursów kupna i sprzedaży walut oraz inne zabezpieczenie spłaty długu to, zdaniem urzędu, istotne elementy umowy. Nie powinno się ich jednostronnie zmieniać w umowach zawieranych na czas oznaczony, w których dochodzi do zadłużenia się konsumentów - podkreśla Marek Niechciał, prezes UOKiK-u. - Klienci zostali postawieni pod ścianą – banki dały im wybór: zaakceptowanie zmian lub wypowiedzenie umowy, co oznaczało, że natychmiast musieliby spłacić zadłużenie. Dlatego wiele osób zostało zmuszonych zaakceptować nowe zasady ustalone przez silniejszą stronę, czyli banki - opisuje.

ING Bank Śląski zwiększył wydatki marketingowe o 2 proc., a mBank o 10 proc.

Ponadto według regulaminów obu banków jeżeli raty były płacone przez konsumentów w złotówkach, to banki przeliczały je na walutę obcą według kursu sprzedaży w oparciu o swoją tabelę kursową. UOKiK zwraca uwagę, że tego rodzaju postanowienia są powszechnie uważane przez polskie sądy za niedozwolone, bo m.in. nie wskazują zasad ustalania tych kursów przez banki. Urząd prezentował takie stanowisko m.in. w istotnym poglądzie dotyczącym klauzul waloryzacyjnych. W trakcie wykonywania umowy przedsiębiorcy nie mogą arbitralnie uszczegóławiać ani zmieniać postanowień, które mają charakter abuzywny.

- Instytucjom finansowym przypominam, że każde nowe rozwiązanie powinno być wynikiem obustronnych uzgodnień. Powinny też one pamiętać o tym, że postanowień abuzywnych określających zasady ustalania kursów walut nie można dowolnie zmieniać. Trybunał Sprawiedliwości UE wielokrotnie się na ten temat wypowiadał - podkreśla Tomasz Chróstny, wiceprezes UOKiK-u.

Getin Noble chciał wprowadzić egzekucję z art. 777

W korespondencji sprzed trzech lat Getin Noble Bank poinformował też kredytobiorców o zastąpieniu postanowień dotyczących bankowego tytułu egzekucyjnego (BTE) obowiązkiem poddania się egzekucji w trybie art. 777 kodeksu postępowania cywilnego. Mogłoby to wiązać się z koniecznością zawarcia aktu notarialnego.

UOKiK zakwestionował takie działanie. Podkreślił, że uchylenie przez Trybunał Konstytucyjny przepisów związanych z BTE nie daje przedsiębiorcy prawa do wdrożenia do wykonywanych umów innych form zabezpieczeń.

Urząd zakwestionował również informację przesyłaną przez Getin Noble Bank do klientów o planowanym dodaniu do umów o kredyt hipoteczny klauzuli modyfikacyjnej. Według regulatora bank nie mógł tego zrobić, ponieważ nie miał do tego umownej podstawy prawnej, a w korespondencji do klientów podał podstawę niezawartą we wcześniejszej umowie - miała ona dopiero zostać wprowadzona.

W związku z zakwestionowanymi praktykami prezes UOKiK postawił zarzuty Getin Noble Bankowi i Raiffeisen Bank International. Obu bankom grożą kary, które mogą wynieść do 10 proc. ich rocznych obrotów.

Poduszka finansowa w Getin Banku pomoże przy niespodziewanych wydatkach (wideo)

UOKiK prowadzi też postępowania o uznanie za niedozwolone niejasnych zasad ustalania kursów kupna i sprzedaży walut. Dotyczą one ośmiu banków, w tym Getin Noble Banku i Raiffeisen Bank International.