Komisja Europejska obniża prognozę wzrostu PKB dla Polski

Według opublikowanych w poniedziałek prognoz w 2018 roku polski PKB wzrośnie o 3,1 proc.

Niższy wzrost niż prognozowany jesienią jest przede wszystkim konsekwencją spadku inwestycji o 5,5 proc. w 2016 r. Zdaniem KE jest to związane ze słabym tempem realizacji projektów finansowanych z unijnych środków strukturalnych w nowym okresie programowania, a także z większą niepewnością co do polityki i regulacji.

KE przewiduje, że w 2017 i w 2018 r. nastąpi odbicie inwestycji publicznych w Polsce, gdy wzrośnie wykorzystanie funduszy unijnych. Oczekuje się też stopniowego wzrostu inwestycji prywatnych.

Głównym motorem wzrostu PKB w Polsce była w 2016 r. prywatna konsumpcja, która wzrosła o 3,6 proc. dzięki wzrostowi realnych wynagrodzeń, rosnącemu zatrudnieniu oraz większym transferom socjalnym - ocenia KE. W 2017 r. prywatna konsumpcja wzrośnie jeszcze bardziej, o 3,9 proc., ale w 2018 r. dynamika ta osłabnie (do 2,9 proc.), m.in. wskutek stagnacji zatrudnienia.

Zastrzega, że ryzykiem dla wzrostu inwestycji i konsumpcji może być przedłużająca się niepewność co do polityki i regulacji.

Według prognoz deficyt polskich finansów publicznych w 2016 roku wyniósł 2,3 proc. PKB i był najniższy od 2007 roku. Z kolei w 2017 r. deficyt wyniesie 2,9 proc. PKB, zaś w 2018 r. - 3 proc. PKB.

W poprzedniej, jesiennej prognozie KE szacowała, że w 2016 r. deficyt polskich finansów wyniesie 2,4 proc. PKB, a w 2017 r. 3 proc. PKB.

Według Komisji na wzrost deficytu w 2017 roku wpłynie obniżenie wieku emerytalnego w Polsce, a także pierwszy pełny rok wypłacania wprowadzonego w ub. roku zasiłku na dzieci 500+. Prognozuje się także silny wzrost inwestycji publicznych. Skutki tych działań zostaną złagodzone przez utrzymanie wyższych stawek VAT, które według początkowych planów miały zostać obniżone w 2016 r.

Prognoza KE nie uwzględnia ewentualnych efektów starań o poprawę ściągalności podatków.

Poziom długu publicznego wzrośnie z 53,6 proc. PKB w 2016 r. do poziomu poniżej 56 proc. PKB w 2018 r. - przewiduje Komisja. Zastrzega, że ze względu na duży udział długu denominowanego w zagranicznych walutach, prognoza ta jest szczególnie niepewna.

Komisja szacuje, że w 2016 r. bezrobocie w Polsce wyniosło 6,3 proc. (według metodologii Eurostatu), w 2017 r. spadnie do 5,6 proc., zaś w 2018 r. - do 4,7 proc. Jednocześnie KE przewiduje szybszy wzrost płac.

Oczekuje się, że wzrost zatrudnienia w Polsce w 2017 r. będzie wolniejszy (wyniesie 0,3 proc.), a w 2018 r. się zatrzyma. Wynika to ze zmniejszającej się liczby osób w wieku produkcyjnym oraz - jak ocenia KE - "niektórych kroków politycznych", zniechęcających do udziału w rynku pracy. Te kroki to obniżenie wieku emerytalnego od października 2017 r. oraz wprowadzenie zasiłku na dzieci w kwietniu 2016 r.

W szczególności osoby o niskich kwalifikacjach będą mieć słabszą motywację do udziału w rynku pracy. Czasowa imigracja zarobkowa może zwiększyć podaż siły roboczej oraz elastyczność rynku pracy - ocenia KE.

"W niektórych sektorach podaż siły roboczej może stać się barierą dla wzrostu, jeżeli np. planowane wprowadzenia przez UE reżimu bezwizowego dla obywateli Ukrainy ograniczy ich zainteresowanie podejmowaniem tymczasowej pracy w Polsce" - twierdzi Komisja.

W pierwszych miesiącach 2017 r. nastąpi wzrost inflacji do około 2 proc., głównie wskutek rosnących cen energii i żywności. KE szacuje, że na koniec 2018 r. inflacja w Polsce pozostanie poniżej 2,9 proc.

Komentarz Jakuba Wojnarowskiego, zastępcy dyrektora generalnego Konfederacji Lewiatan

Zaktualizowana prognoza Komisji Europejskiej zakłada wzrost polskiego PKB o 3,2 proc. w 2017 r. i o 3,1 proc. w 2018 r. Oznacza to korektę w dół odpowiednio o 0,2 pkt proc. oraz 0,1 pkt proc.  Prognoza pokrywa się z oczekiwaniami Konfederacji Lewiatan przedstawionymi w drugiej połowie stycznia 2017 r. Zgadzamy się z opinią, że za wzrost gospodarczy w 2017 i 2018 r. przede wszystkim odpowiadać będą popyt wewnętrzny i konsumpcja – widoczny będzie efekt nowego modelu redystrybucji, w tym pierwszego pełnego roku obowiązywania programu Rodzina 500+. Dodatkowo, 2017 r. powinien przynieść odbicie w inwestycjach, w tym przede wszystkim inwestycjach publicznych na poziomie samorządowym i centralnym. Pozytywny efekt da uruchomienie i przyspieszenie inwestycji finansowanych w ramach funduszy europejskich. Obecny rok jest ostatnim, w którym należy podjąć wszystkie możliwe działania, aby te środki wykorzystać, bez konieczności ich zwracania do budżetu UE w kolejnych latach. W ślad za inwestycjami publicznymi podążą przedsiębiorcy prywatni. W firmach spadek poziomu inwestycji w ubiegłym roku nie był tak dramatyczny jak w przypadku inwestycji publicznych.

Wszystkie te elementy nie pozwalają jednak prognozować wzrostu PKB na dotychczas przewidywanym poziomie. Po stronie zagrożeń, które  trzeba brać pod uwagę w pierwszej kolejności jest gwałtowny wzrost deficytu sektora finansów publicznych – w 2017 r. będzie oscylował wokół 3 proc. (chociaż nie powinien go jeszcze przekroczyć). Poziom 3 proc. może być natomiast osiągnięty w 2018 r. Na tempo wzrostu negatywnie wpłynie obniżenie wieku emerytalnego i związane z tym zmiany na rynku pracy oraz dodatkowe obciążenie sektora finansów publicznych. Wolniejsze będzie tempo wzrostu zatrudnienia, chociaż bezrobocie utrzyma się na niskim poziomie.  Z punktu widzenia przedsiębiorców i ograniczenia ich chęci do inwestowania, kluczowe są niepewności regulacyjne i zagrożenia wynikające z politycznych zapowiedzi objęcia kolejnych grup firm podatkami sektorowymi lub ograniczenie możliwości i swobody prowadzenia działalności gospodarczej (np. apteki, prywatna służba zdrowia). Tempo wzrostu będzie także zależało od zmian zewnętrznych i zagrożeń związanych z sytuacją polityczną w UE, czy w relacjach ze Stanami Zjednoczonymi.