Nowelizacja Prawa Prasowego. "Mistrzowie prowizorki" (opinie)

W ub. piątek informowaliśmy o przyjęciu przez Sejm nowelizacji Prawa Prasowego zakładającej, że niedopełnienie obowiązku rejestracji czasopism nie będzie już przestępstwem zagrożonym grzywną lub karą ograniczenia wolności, lecz wykroczeniem karanym tylko grzywną. Nowelizacja została uchwalona za sprawą wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który orzekł, że stosowana dotychczas sankcja karna jest w tym przypadku zbyt surowa. Trybunał stwierdził także, że polskie Prawo Prasowe z 1984 r. nie jest dostosowane do współczesności (więcej na ten temat).

Eksperci polskiego rynku prasowego, z którymi rozmawialiśmy przyznają, że aktualna nowelizacja była potrzebna i jest trafna, jednak wciąż jest to swoiste „łatanie dziur” w Prawie Prasowym, które powinno zostać napisane od nowa. Wiesław Godzic, medioznawcza oraz profesor Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej mówi wprost, że „zaczynamy być mistrzami prowizorki”.

- Każde poluzowanie „średniowiecznego gorsetu”, ubezwłasnowolniającego dziennikarzy, to krok w dobrym kierunku. Polskie Prawo Prasowe przeżyło stan wojenny, szczyci się zapisami, z których nigdy nie skorzystało (Rada Prasowa) i weszło w rewolucję telekomunikacyjną. Jak widać, zaczynamy być mistrzami prowizorki. Czas z tym skończyć: polskiemu dziennikarzowi i odbiorcy należy się zestaw regulacji współczesnych, nastawionych na przyszłość. A może - dusza laika dopowiada - zamieścić tam tylko 10 punktów: nakazać być uczciwym i rzetelnym w informowaniu, nie działać na szkodę innych. Czytelnik zrobi resztę: dokona subskrypcji, zakupu albo odrzuci - mówi Wiesław Godzic.

Wiesław Podkański, prezes Izby Wydawców Prasy podkreśla, że uchwalona przez Sejm zmiana wprawdzie jest zgodna z postulatami IWP, jednak to - jego zdaniem - za mało. - Izba oczekuje kompleksowej nowelizacji Prawa Prasowego. Gotowy i skonsultowany ze środowiskiem projekt poselski leży w sejmowej Komisji Kultury - mówi Wiesław Podkański. Najważniejsze elementy Prawa Prasowego, którymi - zdaniem Izby Wydawców Prasy - należałoby zająć się najszybciej, to: zredefiniowanie pojęcia wydawcy (jako profesjonalnego producenta treści) w miejsce anachronicznego określania podmiotów uprawnionych do wydawania prasy oraz zachowanie neutralności sieciowej i zabezpieczenia przed blokowaniem treści i materiałów prasowych w sieci.

Inne kwestie, które według Izby Wydawców Prasy należy od nowa uregulować, to: zapewnienie prasie prawa do informacji (krótkie sprawozdania) i utrzymanie równowagi prawnej między prasą, radiem i telewizją; utrzymanie autoryzacji przy dostosowaniu terminów odpowiedzi do realnych warunków redagowania prasy o różnych częstotliwościach oraz całkowite zniesienie odpowiedzialności karnej (a nie tylko usunięcie kary ograniczenia wolności).

Ryszard Bańkowicz, przewodniczący Rady Etyki Mediów zwraca uwagę na konieczność uregulowania kwestii naruszeń etyki zawodowej przez dziennikarzy.

- Stają przed nami pytania: Czy prowadzony przez jednego tylko autora blog należy do „mediów”? Czy jego autor jest dziennikarzem także wtedy, gdy sam uważa się jedynie za administratora swojej strony internetowej? Czy portal informacyjny to „redakcja”, jeśli nie zatrudnia ani jednego dziennikarza, a tylko właśnie „administratora”, który wstawia własne informacje, ale raczej przepisuje od innych? - pyta Ryszard Bańkowicz. - To są dla Rady Etyki Mediów pytania praktyczne. Nie znajdujemy na nie jednoznacznej odpowiedzi u medioznawców. Tym trudniej znaleźć je w Prawie Prasowym, tak głęboko zakopanym w innych realiach - stwierdza przewodniczący REM.

Na łamach Wirtualnemedia.pl już kilkakrotnie podejmowaliśmy temat konieczności zmian w polskim Prawie Prasowym. „Jest jak stary, wielokrotnie łatany i dziurawy płaszcz”, „nieaktualne, nie nadaje się do poprawiania czy nowelizacji”, „traktuje dziennikarzy na równi z przestępcami” - tak o Prawie Prasowym wyrażali się nasi rozmówcy w kwietniu ub. roku (więcej na ten temat).

Poprzednia nowelizacja Prawa Prasowego została uchwalona w wakacje 2012. Przewiduje ona m.in. pozostawienie sprostowań jako jedynej formy reakcji na publikacje (więcej na ten temat).

O tym, co wnosi aktualna nowelizacja Prawa Prasowego dotycząca kwestii obowiązku rejestracji czasopism, jak również o najbardziej potrzebnych zmianach w Prawie Prasowym mówią w rozmowie z Wirtualnemedia.pl na drugiej stronie tego artykułu: Ryszard Bańkowicz, przewodniczący Rady Etyki Mediów; Wiesław Podkański, prezes Izby Wydawców Prasy oraz honorowy prezes Ringier Axel Springer; Marek Frąckowiak, zastępca dyrektora generalnego Izby Wydawców Prasy; Wiesław Godzic, medioznawcza, profesor Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej; Teresa Bochwic, przewodnicząca Obywatelskiej Komisji Etyki Mediów oraz członek zarządu głównego Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i Krystyna Mokrosińska, honorowy prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.