Co jest przychodem w działalności gospodarczej?

Firmowy zarobek to przede wszystkim wartość sprzedanych w ramach działalności gospodarczej towarów czy usług, a moment, w którym on powstaje to co do zasady dzień wydania towaru czy wykonania usługi. Jednak w praktyce przedsiębiorca nierzadko otrzymuje też świadczenia o innym charakterze, a płatności dostaje z opóźnieniem lub z wyprzedzeniem. Przychód z działalności jest podstawą obliczenia należnego urzędowi skarbowemu podatku dochodowego za dany miesiąc (czy kwartał), stąd ważne, aby bezbłędnie potrafić go nazwać i obliczyć za dany okres.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o PIT przychodem z działalności gospodarczej są kwoty należne, nawet jeśli faktycznie przedsiębiorca ich nie otrzymał, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (zwrot towaru powoduje zmniejszenie przychodu). W przypadku VAT-owców za przychód z opodatkowanej VAT-em sprzedaży ustawodawca uznaje przychód pomniejszony o należny VAT.

Natomiast art. 14 ust. 3 pkt 2 jednoznacznie wyklucza zaliczenie do przychodów z działalności kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek.

Co jeszcze poza czystym zyskiem

Definicja firmowego przychodu na potrzeby podatku dochodowego zostaje poszerzona w art. 14 ust. 2 ustawy o PIT, gdzie ustawodawca obok obrotu za przychód z działalności gospodarczej wskazuje kilkanaście innych, konkretnych rzeczy. I tak, firmowym zarobkiem są również przychody z odpłatnego zbycia składników firmowego majątku wykorzystywanych na potrzeby działalności, przede wszystkim środków trwałych czy wartości niematerialnych i prawnych.

Natomiast wycofanie z działalności firmowego samochodu nie generuje u przedsiębiorcy przychodu, gdyż nie dochodzi do odpłatnego zbycia składnika majątku firmy. Auto zostaje jedynie przesunięte z majątku związanego z biznesem do majątku prywatnego przedsiębiorcy.

Jeśli przedsiębiorca wpłaca zysk na konto firmowe (np. rachunek rozliczeniowy w banku, ale również i oszczędnościowy w SKOK-u) lub na lokaty terminowe tworzone na takich kontach, odsetki z tego tytułu również zaliczy do przychodów z działalności. Przychodem z działalności są też dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia uzyskane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków. Ustawodawca do takich niecodziennych przychodów z działalności zalicza również m.in.:
- różnice kursowe,
- otrzymane kary umowne,
- otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną firmą,
- przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnych charakterze, składników majątku związanych z działalnością,
- wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych kredytów (pożyczek), jeśli umorzenie nie jest związane z postępowaniem upadłościowym z możliwością zawarcia układu w rozumieniu prawa upadłościowego i naprawczego oraz z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy,
- wartość należności umorzonych, przedawnionych lub odpisanych jak nieściągalne w tej części, od której odpisy aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów firmowych.

Opóźnienie w płatności lub zaliczki

Przychód na potrzeby podatku dochodowego powstaje w dniu wydania sprzedanego towaru lub wykonania usługi, nie później niż w dniu wystawienia faktury lub uregulowania należności (art. 14 ust. 1c ustawy o PIT). Przesuwanie terminu płatności jest w biznesie jak chleb powszedni. Przykładowo, jeśli przedsiębiorca wydał klientowi towar 7 sierpnia br., fakturę wystawił 7 sierpnia br., a należność otrzymał 14 sierpnia br., datą powstania przychodu jest 7 sierpnia br. A jeśli klient uregulowałby należność przed wydaniem towaru, np. 5 sierpnia br., przychód powstałby 5 sierpnia br.

Z kolei w przypadku wpłacania przez klienta zaliczki generalnie nie wpływa ona na moment powstania przychodu na gruncie PIT-u. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT do przychodów z działalności nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Natomiast od 1 stycznia 2015 r. przedsiębiorcy, którzy muszą pobrane zaliczki „wbijać” na kasę zgodnie z przepisami ustawy o VAT, mogą wybrać, kiedy chcą rozliczyć takie wpłaty, a to oznacza, że po spełnieniu warunków mogą uznać zaliczkę za przychód w dniu jej otrzymania. Wymagane jest przy takim rozwiązaniu zawiadomienie właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie:
- do 20. stycznia – przedsiębiorcy stosujący kontynuujący stosowanie kasy fiskalnej,
- do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca zaczął stosować kasę fiskalną – przedsiębiorcy rozpoczynający ewidencję obrotu na kasie w trakcie roku.

Katarzyna Miazek, Tax Care