Bank Pekao przejmuje Idea Bank w ramach przymusowej restrukturyzacji. Czarnecki: to pogwałcenie prawa

Bankowy Fundusz Gwarancyjny poinformował w czwartek, że wszczął przymusową restrukturyzację Idea Banku, który 3 stycznia 2021 r. zostanie przejęty przez Pekao.

W komunikacie Bankowy Fundusz Gwarancyjny podkreślił, że zdecydował się na przymusową restrukturyzację, ponieważ zostały spełnione trzy przesłanki zobowiązujące go do tej procedury.

- Po pierwsze, Idea Bank S.A. był zagrożony upadłością. Po drugie, brak było przesłanek wskazujących, że możliwe działania nadzorcze lub działania Idea Banku S.A. pozwolą we właściwym czasie usunąć zagrożenie upadłością - wyliczono.

- Po trzecie wszczęcie przymusowej restrukturyzacji wobec Idea Banku S.A. było konieczne w interesie publicznym, rozumianym jako stabilność sektora finansowego i ograniczenie zaangażowania funduszy publicznych - dodano.

W komunikacie napisano, że według raportu Idea Banku, po III kw. 2020 r., suma bilansowa banku w ujęciu jednostkowym na koniec września 2020 r. wynosiła ok. 15 mld zł, a współczynnik wypłacalności wynosił 2,5 proc., podczas gdy minimalny wymóg to 10,5 proc. Z oszacowania wartości aktywów i pasywów, wykonanego przez PwC Advisory wynika, że aktywa podmiotu nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań oraz że kapitały własne Idea Banku wynoszą minus 482,8 mln zł.

Oddziały Idea Banku będą dostępne pod szyldem Banku Pekao

Oddziały Idea Banku będą dostępne dla klientów pod szyldem Banku Pekao. W poniedziałek 4 stycznia 2021 r. oddziały banku będą otwarte od godziny 13:00. BFG prosi, by przed udaniem się do placówki, sprawdzić godziny otwarcia.

Zastrzeżono, że choć transakcje i operacje realizowane są na bieżąco; usługa Express Elixir może być czasowo niedostępna.

- Kierujemy się przede wszystkim bezpieczeństwem środków deponentów, a w ocenie Funduszu przejęcie Idea Banku przez Bank Pekao S.A. w drodze przymusowej restrukturyzacji to najbezpieczniejsze rozwiązanie, które pozwala uniknąć upadłości i związanych z nią potencjalnych negatywnych skutków dla klientów banku, a także dla sektora finansowego w Polsce - mówi, cytowany w informacji prezes BFG Piotr Tomaszewski.

BFG pytał największe banki, akcje i obligacje Idea Banku umorzone

Decyzja o przymusowej restrukturyzacji Idea Banku zapadła w środę; Pekao, który przejmie Ideę, sam zgłosił zainteresowanie propozycją, z którą Bankowy Fundusz Gwarancyjny wyszedł do odpowiednio dużych banków - poinformował szef BFG Piotr Tomaszewski.

Jak mówił na konferencji prasowej, poświęconej przymusowej restrukturyzacji Idea Banku Tomaszewski, BFG „jakiś czas temu” wysłał zapytania do największych banków w Polsce, „takich, które mogą sobie pozwolić pod względem kapitałowym na przejęcie”. Przypomniał, że w przypadku Idea Banku chodzi o ponad 14 mld zł sumy bilansowej.

Zastrzegł, że BFG nie podawał o jaki bank chodzi, ale opisywał z grubsza wielkość aktywów i skalę działalności. - W tym procesie bank Pekao SA zgłosił, że jest zainteresowany. (…) Następnie nastąpiły długie negocjacje w zakresie ewentualnych warunków przejęcia - powiedział Tomaszewski.

Jak przypomniał, resolution oznacza zawieszenie giełdowych notowań oraz umorzenie wszystkich akcji i obligacji w rękach obligatariuszy. Wartość tych obligacji do umorzenia to 56,1 mln zł, a akcji - 156,8 mln zł bez grudniowej emisji.

Pekao: przejęcie Idei bez wpływu na dywidendę, 300 mln zł oszczędności przez 10 lat

Przejęcie Idea Banku w ramach przymusowej restrukturyzacji nie wpływa na potencjał dywidendowy Banku Pekao SA. Struktura przejęcia pozwala zminimalizować jego wpływ na profil płynnościowy i kapitałowy Pekao, a pełna integracja operacyjna ze strukturami banku spodziewana jest do końca IV kwartału 2021 roku - poinformował Pekao w komunikacie prasowym.

Bank Pekao dodał, że szacuje w ciągu 10 lat synergie kosztowe wynikające z przejęcia Idea Banku na ok. 300 mln zł w ujęciu NPV.

"W związku z przejęciem i integracją przejmowanej działalności, bank szacuje w horyzoncie 10-letnim realizację kumulatywnych synergii kosztowych na poziomie około 300 mln zł w ujęciu wartości bieżącej netto ("Net Present Value"; "NPV"), (przed opodatkowaniem, uwzględniając pozytywne efekty synergii kosztowych oraz koszty integracji)" - napisano w komunikacie.

Jak podało Pekao, jednorazowe koszty integracji prowadzące do uzyskania planowanych synergii poniesione zostaną w latach 2021-22, z czego większość w roku 2021.

- Dla banku Pekao SA przejęcie oznacza zwiększenie skali działalności i rozwój bazy klientów w segmentach mikrofirm i MŚP, strategicznych dla rozwoju banku. Struktura przejęcia w ramach przymusowej restrukturyzacji pozwala zminimalizować wpływ przejęcia na profil płynnościowy i kapitałowy banku Pekao SA - napisano w komunikacie Pekao.

Dodano, że przejęcie, w ramach procesu przymusowej restrukturyzacji, pozwoli ograniczyć negatywny wpływ upadłości Idea Banku na sektor bankowy.

- Struktura transakcji pozwala z jednej strony zabezpieczyć pozycję kapitałową i płynnościową Banku Pekao S.A., nie wpływając na potencjał dywidendowy banku, a z drugiej, dzięki wykorzystaniu efektów skali pozwala wygenerować wartość dla akcjonariuszy w formie synergii. - powiedział, cytowany w komunikacie Leszek Skiba, p.o. prezesa Pekao SA.

- W szczególności będziemy się skupiać na utrzymaniu dostępu do finansowania dla klientów biznesowych i udostępnieniu im oferty produktowej naszego Banku, umożliwiając dalszy rozwój ich biznesu. Przygotujemy też bardzo atrakcyjną ofertę powitalną dla klientów detalicznych Idea Bank S.A., m.in. zaproponujemy konto osobiste wraz ze wszystkimi bankomatami w Polsce i na świecie na rok bez opłat oraz atrakcyjnie oprocentowane lokaty powitalne. Jednocześnie, dostępna będzie specjalna oferta kredytowa dla mikrofirm - wyliczył.

Czarnecki: to jawne pogwałcenie prawa

Leszek Czarnecki, główny akcjonariusz i szef rady nadzorczej Idea Banku w oświadczeniu ocenił, że "czwartkowa decyzja BFG o praktycznej nacjonalizacji Idea Banku SA jest jawnym pogwałceniem prawa”. Zaznaczył, że „odbywa się ona w sytuacji, gdy Idea Bank SA zaczął osiągać pozytywne efekty restrukturyzacji”.

- Bank złożył plan naprawy, który nie został zatwierdzony przez KNF, ale którego elementy były realizowane. M.in. w ciągu ostatnich tygodni moje spółki zainwestowały dodatkowo w bank 156 milionów złotych i zobowiązały się do dalszego dokapitalizowania w kwocie ok. 200 milionów. Przypomnę, że przyczyną kłopotów Idea Bank SA było m.in. działanie KNF w okresie, w którym szefował tej instytucji Marek Ch. - wyliczył.

Czarnecki zapowiedział, że w najbliższy poniedziałek zostanie złożone odwołanie od decyzji BFG do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Zwrócił uwagę, że bezpośrednio akcjonariuszem Idea Banku jest jego spółka zarejestrowana w Holandii. - Zapowiadam, że działania BFG i KNF będą miały skutek w postaci roszczeń odszkodowawczych przed Trybunałem Międzynarodowym ustanawianym na podstawie specjalnej umowy inwestycyjnej pomiędzy Polską, a Holandią na kwotę stanowiącą wartość moich udziałów i przyszłych z nich zysków - stwierdził biznesmen.

- Jako większościowy właściciel banku odbieram działania BFG i KNF jako realizację tzw. Planu Zdzisława Sokala, który został mi przedstawiony przez poprzedniego szefa KNF pana Marka Ch. jako groźba, która miała zostać zrealizowana wtedy, gdy nie opłacę ogromnej ok. 40 milionowej łapówki na rzecz osoby powiązanej z szefem KNF - napisał Czarnecki.

- Ponieważ nie zgodziłem się propozycję korupcyjną i nie ugiąłem się nawet pod groźbą aresztu współpracować z obecną ekipą rządową w planach przejmowania niezależnych mediów przez spółki Skarbu Państwa, realizuje się plan wywłaszczenie mnie z majątku. Podobnie postępowano z polskimi przedsiębiorcami w latach czterdziestych i pięćdziesiątych ubiegłego wieku - ocenił.

UKNF: jedyną alternatywą była upadłość Idea Banku

Przejęcie Idea Banku przez Bank Pekao w drodze przymusowej restrukturyzacji to najbezpieczniejsze rozwiązanie, które pozwala uniknąć upadłości i związanych z nią negatywnych skutków dla klientów banku i sektora finansowego w Polsce. Jedynym alternatywnym scenariuszem była upadłość banku - napisano w komentarzu Urzędu KNF.

UKNF zwraca uwagę, że z oszacowania wartości aktywów i pasywów Idea Banku przeprowadzonego na zlecenie Bankowego Funduszu Gwarancyjnego przez PwC Advisory wynika, że kapitały własne Idea Banku były ujemne i wynosiły minus 482,8 mln zł.

"Idea Bank naruszał przepisy prawa w zakresie norm kapitałowych. Współczynniki kapitałowe banku kształtowały się istotnie poniżej minimalnych poziomów regulacyjnych, przy jednoczesnym braku realnego wsparcia banku ze strony właściciela" - napisano w przesłanym PAP Biznes komentarzu Urzędu KNF.

Urząd dodał, że w Idea Banku przez długi czas występował istotny niedobór kapitału (luka kapitałowa) przekraczający kwotę 1 mld złotych, a jego współczynniki kapitałowe ulegały dalszemu, sukcesywnemu pogorszeniu, w związku z czym bank był zagrożony upadłością.

"Skala luki kapitałowej była tak znaczna, że nawet pojawiające się zyski banku nie stwarzały widoków na zniwelowanie tej luki w jakimkolwiek rozsądnym terminie. Dlatego niezbędne było podjęcie działań przez BFG" - napisano.

"Proces przymusowej restrukturyzacji z udziałem banku przejmującego jest najkorzystniejszym i najmniej kosztowym rozwiązaniem z punktu widzenia stabilności polskiego sektora finansowego oraz z punktu widzenia interesów klientów Idea Banku. Jedynym alternatywnym scenariuszem dla przymusowej restrukturyzacji Idea Banku była upadłość tego banku" - dodano.

Idea Bank z 1,9 mld zł straty w 2018 roku, Czarnecki nagrał szefa KNF

W 2018 roku Idea Bank zanotował spadek wpływów odsetkowych do 1 mld zł oraz 221,9 mln zł straty z tytułu prowizji i płat. Wynik netto banku pogorszył się z 231,1 mln zł zysku do 1,89 mld zł straty, m.in. w związku z odpisami i rezerwami w wysokości 1,46 mln zł. Jesienią 2018 roku bank zrezygnował z marki Lions Bank, za pośrednictwem której dystrybuowano m.in. obligacje GetBacku.

Idea Bank poinformował, że do 29 kwietnia 2020 roku reklamacje skierowało 1 935 klientów, którzy za jego pośrednictwem kupili obligacje GetBacku na kwotę 356,6 mln zł. Rozpatrzono 1 881 skarg i zawarto ugody na łączną kwotę 6,7 mln zł z 41 klientami.

Kiedy Idea Bank pod koniec kwietnia 2019 roku opublikował wyniki finansowe z całego 2018 roku, mocno podniósł procentowanie na lokatach (do 3,2-3,5 proc.). Wcześniej zdecydował się na to w listopadzie 2018 roku, kiedy ujawniono nagraną przez Leszka Czarneckiego jego rozmowę z ówczesnym szefem KNF Markiem Chrzanowskim, w której była mowa m.in. o możliwości przejęcia za złotówkę Idea Banku w ramach procedury bank resolution. Chrzanowski sugerował, że dążył do tego ówczesny szef Bankowego Funduszu Gwarancyjnego Zdzisław Sokal, który niedługo potem stracił to stanowisko.

W rozmowie ówczesny szef KNF zasugerował też Czarneckiemu zatrudnienie w Idea Banku znajomego prawnika z wysokim wynagrodzeniem. Zaraz po ujawnieniu nagrania Chrzanowski podał się do dymisji, nowym przewodniczącym KNF został Jacek Jastrzębski.

Równocześnie nastąpił tzw. run klientów Idea Banku i Getin Noble Banku - wielu postanowiło wycofać z niego środki. Getin i Idea oprócz podniesienia oprocentowania lokat (z ok. 3 proc. do 3,5, a nawet 3,9 proc.), umożliwiły też zrywanie ich przed terminem bez utraty odsetek. W materiałach marketingowych podkreślały, że depozyty do wartości 100 tys. euro są chronione przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Mimo to banki nie poradziłyby sobie bez wsparcia płynnościowego od Narodowego Banku Polskiego. W połowie marca 2019 r. oba banki poinformowały, że w drugiej połowie listopada 2018 r. pożyczyły z NBP 5,84 mld zł na zachowanie płynności płatniczej. Zwróciły te środki w styczniu i lutym ub.r.

Leszek Czarnecki nie zostanie aresztowany

Na początku 2020 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów orzekł, że Idea Bank przy oferowaniu obligacji firmy windykacyjnej GetBack, która wiosną 2018 roku ogłosiła niewypłacalność, stosował misselling. Nakazał bankowi zwrócić klientom 20 proc. wartości nominalnej sprzedanych im obligacji GetBacku.

W pierwszej połowie 2020 r.  Idea Bank przy spadku przychodów osiągnął 2,7 mln zł zysku netto, wobec 83,64 mln zł straty rok wcześniej. Wydatki marketingowe ograniczył o 78 proc. do 2,24 mln zł.

55,77 proc. akcji Idea Banku ma kontrolowany przez Leszka Czarneckiego Getin Holding, 9,99 proc. - należący do niego Getin Noble Bank, a 9,84 proc. - sam Czarnecki. W środę na koniec sesji giełdowej przy kursie 1,588 zł kapitalizacja Idea Banku wynosiła 124,5 mln zł.

W drugiej połowie września zaczął oferować ponad 2 proc. na lokatach, po tym jak Zbigniew Ziobro potwierdził, że prokuratura chce aresztować Leszka Czarneckiego w związku z aferą GetBacku. Na początku zeszłego tygodnia Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia oddalił wniosek wrocławskiej prokuratury o aresztowanie biznesmena.

Z Pekao odchodzi dwóch wiceprezesów, mieli odmienną wizję rozwoju

W czwartek rezygnacje z funkcji wiceprezesów Banku Pekao złożyli Tomasz Styczyński i Grzegorz Olszewski. Obaj uzasadnili to odmienną wizją rozwoju banku.

Styczyński odchodzi z Pekao z końcem stycznia 2021 roku. - Forma rezygnacji służy dokończeniu prowadzonych przez Pana Tomasza Styczyńskiego spraw, w szczególności związanych z transformacją Pionu Bankowości Korporacyjnej, Rynków i Bankowości Inwestycyjnej, oraz umożliwieniu radzie nadzorczej banku wyboru następcy, który przejmie nadzór nad pionem i odpowiedzialność za realizowane projekty, zgodnie z najlepszymi standardami i w duchu odpowiedzialności za stabilne i ostrożne zarządzanie - opisano w komunikacie banku.

Natomiast Grzegorz Olszewski żegna się z bankiem z końcem grudnia 2020 roku. Zarządzał obszarem technologii i usług korporacyjnych.

Bank Pekao został założony w 1929 r., jest drugim największym bankiem uniwersalnym w Polsce z ponad 230 mld zł aktywów. Posiadając drugą co do wielkości sieć oddziałów, Bank Pekao obsługuje ponad 5,5 mln klientów, obsługuje co drugą korporację w Polsce. Od 1998 r. Bank Pekao jest notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

20 proc. akcji Pekao należy do PZU; a 12,8 proc. do PFR.