Polacy gotowi na 4K, a treści mało. „To będzie standard, ale wolniej niż w przypadku HD”

Eutelsat to operator m.in. satelitów Hot Bird 13E, używanych przez prawie wszystkich polskich nadawców i platformy cyfrowe. Firma należy do głównych beneficjentów 4K. Kanały w tej jakości obrazu zajmują bowiem znacznie więcej pasma niż w HD czy SD. Aby wdrożyć 4K często potrzeba wydzierżawienia dodatkowego transpondera. Niedawno uczyniła tak TVN Grupa Discovery.  Nie wiadomo jednak czy znajdą się tam kanały w jakości 4K.

- Istnieje wyraźna niechęć ze strony większości nadawców, którzy uważają inwestycję w 4K za zbyt kosztowną. Jednak z pewnością się to zmieni - wraz z pojawieniem się większej liczby telewizorów rośnie zapotrzebowanie konsumentów na jakość. Jak zaobserwowano w przypadku wdrażania HD,  widzowie naturalnie skłaniają się ku lepszej jakości i wkrótce unikają innych kanałów, które nie mogą sprostać ich standardom - napisał na blogu Eutelsat.

Sprzedają się przede wszystkim telewizory 4K

Zdaniem operatora wkrótce inwestycje w 4K wymuszą widzowie, którzy posiadają coraz większe telewizory, jak i reklamodawcy. Ich spoty w najlepszej jakości obrazu oddziałują bowiem skuteczniej na potencjalnych konsumentów. Producenci telewizorów twierdzą, że dzisiaj mało kto kupuje sprzęt, który nie pozwala na odbiór w jakości 4K. - W Polsce telewizory z rozdzielczością Ultra High Definition (4K) lub wyższą, po trzech kwartałach 2021 stanowiły ilościowo ok 72  proc. sprzedaży na polskim rynku.  W latach 2020 i 2019 było to odpowiednio 68 proc. i 62 proc.

Kategoria zatem rośnie dynamicznie a telewizory 4K i 8K stanowią wiodącą część sprzedaży. Można więc stwierdzić, że w osiem lat po wprowadzeniu tej technologii zadomowiła się ona w naszych domach. Widzów z jednej strony przekonuje lepsza jakość obrazu, a z drugiej sprzyja temu malejąca z roku na rok oferta telewizorów Full HD, HD Ready czy SD - mówi portalowi Wirtualnemedia.pl Grzegorz Stanisz, szef sprzedaży i marketingu działy telewizorów i audio firmy Samsung Electronics Polska.

Zainteresowanie 4K widać jeszcze bardziej w wynikach samego Samsunga nad Wisłą. Jakby tego było mało, coraz więcej Polaków idzie o krok do przodu. Zamiast kupić telewizor 4K, od razu stawia na jeszcze lepszą jakość 8K. - Samsung od samego początku postawił na technologię 4K. W ubiegłym roku takie telewizory stanowiły już 95 proc. naszej sprzedaży. W tym roku, jeśli porównamy trzy kwartały 2020 i 2021 roku ten udział nieco spadł kosztem rosnącej sprzedaży telewizorów Samsung Neo QLED 8K, a więc telewizorów oferujących jeszcze lepszą jakość obrazu, które już powoli zastępują modele 4K – tłumaczy przedstawiciel Samsunga.

Gdzie szukać treści 4K?

Z roku na rok ceny telewizorów 4K spadają. Chiński Xiaomi oferuje już modele z 4K i systemem operacyjnym Android TV za blisko 1500 zł. Problemem jest jednak oferta programowa w najlepszej rozdzielczości obrazu. Zwłaszcza w przypadku tradycyjnych operatorów satelitarnych i kablowych. Canal+ Ultra HD 4K rozpoczął nadawanie już w maju 2018 roku. Obecnie w ofercie można znaleźć m.in. serial „The Office PL”, filmy dokumentalne, mecze PKO  BP Ekstraklasy czy La Ligi Santander. Nie brakuje też filmów i seriali animowanych, takich jak nowa wersja „Muminków”. W 2019 roku Canal+ zaoferowała też dokumentalny kanał Museum 4K, a niedawno także Eleven Sports 1 4K. Przy okazji mundialu w 2018 roku w Canal+ był dostępny tymczasowy kanał TVP 4K. Powrócił w tym roku podczas Euro 2020.

Konkurencyjny Cyfrowy Polsat (Polsat Box) długo zwlekał z zaoferowaniem kanałów 4K. Kilka lat temu wolał oferować mecze Ligi Mistrzów w jakości Super HD niż inwestować w jeszcze większą rozdzielczość. Dopiero w sierpniu br. największa platforma cyfrowa zaoferowała dekoder 4K. Abonenci mają do dyspozycji kodowane stacje: Eleven Sports 1 4K, Insight TV UHD i niekodowane Fashion TV UHD oraz NASA TV UHD. Sieci kablowe oferują jeszcze Jazz 4K, wPolsce.pl 4K, FunBox UHD i Ultra TV 4K. Nadal w jakości 4K nie są dostępne niektóre kanały premium, jak HBO, ani dokumentalne Discovery, National Geographic Channel. W 2006 roku do Polski trafiła telewizja wysokiej rozdzielczości. Jej wdrożenie przyspieszyło uruchomienie należącej wówczas do Grupy ITI platformy n. Kanały HD szybko trafiły do konkurencyjnej Cyfry+, a następnie Cyfrowego Polsatu. Najpierw w jakości HD pojawiały się kanały sportowe i filmowo-serialowe, później dokumentalne, następnie ogólnotematyczne, dziecięce, muzyczne oraz informacyjne. Obecnie już prawie wszystkie kanały są oferowane w jakości HD.

Operator kablowy zaoferuje usługi na tanich telewizorach streamingowych

- Porównanie wdrażania technologii 4K do wprowadzonej z dużym sukcesem kilkanaście lat temu jakości HD jest jednocześnie uzasadnione i trudne do przełożenia na dzisiejszą rzeczywistość. Transformacja z SD do HD była przez kilka lat najważniejszym procesem dziejącym się na styku producentów treści video, np. stacji TV, platform dostarczających klientom ofertę telewizyjną, np. UPC, producentów sprzętu RTV, np. Samsung i operatorów satelitarnych takich jak Eutelsat czy Astra. Wszyscy po części tę transformację sfinansowali, by w kolejnych latach cieszyć się z większych przychodów za zdecydowanie lepszej jakości produkt video. Obecnie obserwujemy wiele transformacji jednocześnie, wszystkie wymagają inwestycji, a zasobność finalnego klienta, który miałby to wszystko sfinansować, jest ograniczona. Obserwujemy transformację z telewizji liniowej do modelu na życzenie, z dostarczania sygnału drogą satelitarną lub kablową do streamingu, z modelu gdzie dominowali agregatorzy treści do modelu DTC. Najczęściej firmy mediowe mają zaangażowane środki we wszystkie te modele biznesowe jednocześnie, starając się nie zaniedbywać dzisiejszych przychodów, jednocześnie budując rozwiązania na przyszłość - ocenia w rozmowie z Wirtualnemedia.pl Izabella Wiley, general manager, Poland & CEE w A+E Networks UK, nadawcy stacji History, History 2, Polsat Crime & Investigation i Lifetime.

Tempa podobnego do wdrażania HD w przypadku 4K, czyli rozdzielczości cztery razy większej niż w Full HD na razie nie ma. Producenci sprzętu sugerują, żeby treści 4K szukać przede wszystkim w internecie - Aktualnie platformy streamingowe zapewniają najlepszy dostęp do treści 4K - Netflix, Amazon, AppleTV czy platforma Sony - BraviaCore. YouTube również zapewnia szeroki dostęp do treści 4K - przekonuje w rozmowie z Wirtualnemedia.pl Ewa Wysocka z biura prasowego Sony.

Nowe kanały 4K w platformach cyfrowych. W Cyfrowym Polsacie i Canal+ trwają testy

Treści są, ale kanałów w 4K nie ma zbyt wielu

Obecnie nawet przeciętnej jakości telefony komórkowe pozwalają na nagrywanie wideo w 4K. Podobnie wygląda sytuacja w produkcji telewizyjnej. 2022 rok może być okresem przyspieszenia we wdrażaniu wyższej rozdzielczości. Za rok ma ruszyć TVP 4K. Będzie dostępny m.in. w naziemnej telewizji cyfrowej dzięki przejściu na bardziej pojemny standard DVB-T2/HEVC. - Pracujemy nad kanałem TVP 4K przygotowując treści niesportowe. Staramy się nagrywać seriale i produkcje rozrywkowe w jakości 4K. Przez rok i cztery miesiące możemy zgromadzić bibliotekę, która pozwoli nam na uruchomienie stałego kanału. Poprosiłem, żeby między innymi serial „Korona Królów” był kręcony w 4K. Takich produkcji jest znacznie więcej - zapewnił w rozmowie z Wirtualnemedia.pl Jacek Kurski, prezes TVP.

Także nadawcy komercyjni są gotowi na zmiany technologiczne. - W technologii UHD, czyli tzw. telewizyjne 4K produkowane są wszystkie seriale tygodniowe - w szczególności tytuły Player Original - oraz wybrane seriale codzienne TVN Grupa Discovery - zapewnia biuro prasowe TVN Grupy Discovery. Właściciel TVN i Polsat nie komentują zarzutów Eutelsata o nieinwestowaniu w technologię. Oferta m.in. kanałów Discovery i TVN jest na pewno wystarczająca, żeby uruchomić specjalną stację w jakości 4K. Pytanie czy jej utrzymywanie opłacałoby się bez dodatkowych opłat.  - Kto miałby taką transformację sfinansować? W przeszłości abonenci byli gotowi zapłacić więcej za kanały HD. Dzięki temu operatorzy kablowo-satelitarni mogli zapłacić więcej za takie kanały ich nadawcom i producentom. Producenci mogli zrealizować zdecydowanie droższe produkcje HD i opłacić większą pojemność wymaganą dla kanału HD na transponderze satelitarnym. Naziemne kanały HD były chętniej oglądane niż te w jakości SD, generując wyższą oglądalność i wyższe przychody z reklam. Dziś ten ekosystem być może się nie rozsypał, ale na pewno jest mniej przewidywalny i inwestycje w wysoką rozdzielczość obrazu niekoniecznie przełożą się na dodatkowe profity. Zwłaszcza, że jednocześnie trzeba inwestować na wielu innych polach - przekonuje Wiley.

Kilka lat temu część branży płatnej telewizji wierzyła w sukces telewizji trójwymiarowej. Działała nawet stacja Canal+ w 3D. W 2016 roku stacja zakończyła nadawanie. Wiley twierdzi, że 4K nie podzieli losu 3D. - Uważam, że w przeciwieństwie do technologii 3D, obraz w 4K stanie się standardem. Nastąpi to moim zdaniem trochę wolniej niż w przypadku upowszechnienia HD, ale jest to proces tak pewny jak wprowadzenie kolejnego modelu iPhona. Wszystkie produkcje fabularne są już realizowane w 4k. Myślę, że w następnym kroku większość transmisji sportowych będzie dostarczana w 4k. Potem wszystkie inne gatunki treści video. O ile tylko dostawcy internetu poradzą sobie z przesyłem takich gigantycznych pakietów danych do wielu klientów jednocześnie, a ich klientów będzie stać na zapłacenie za turboszybki internet, wszyscy będą oglądać content w 4K. Może być też tak, że nastąpi tzw. leapfrogging, czyli przeskoczenie jednego etapu w cyklu rozwoju rynku i przejście od razu do kolejnego, czyli 8K. Różnica w jakości HD i 4K nie jest równie zauważalna jak przy zmianie z SD do HD. Może upgrade z HD do 8K jest tym na co czekają klienci? - pyta retorycznie Wiley.

Marka Sowę, przewodniczącego rady nadzorczej Golf Channel Polska nie dziwi powolny rozwój 4K.  - Wąskim gardłem pozostaje dystrybucja - koszt przesyłu programu w standardzie 4K w „tradycyjnej” telewizji kablowej i satelitarnej oraz na platformach streamingowych jest znacząco wyższy od kosztu przesyłu tego samego programu w standardzie HD. Niechęć nadawców do inwestycji w kanały 4K bierze się z prostej kalkulacji - na dzisiaj znacząco wyższe koszty 4K nie są rekompensowane wyższymi przychodami od abonentów. Dla końcowego odbiorcy, przy standardowej obecnie wielkości ekranów telewizyjnych, przejście z HD na 4K nie jest tak oczywistą rewolucją w jakości sygnału, jaką było swego czasu przejście z SD na HD. A jeżeli abonent nie widzi wyraźnie zwiększonej wartości, nie jest gotowy na zaakceptowanie znacząco wyższej ceny usługi. Rozwój kanałów 4K będzie oczywiście postępował, ale będzie skorelowany bardziej ze spadkiem kosztów dystrybucji sygnału 4K, niż z ilością sprzedanych telewizorów i wyprodukowanych programów w tym standardzie - argumentuje w rozmowie z Wirtualnemedia.pl były prezes Agory i były wiceprezes sieci kablowej UPC Polska.

Streaming przyszłością 4K?

Przedstawiciel Samsunga zwraca uwagę, że chociaż w tradycyjnej telewizji brakuje treści w 4K, to w II kwartale 2022 roku wejdzie DVB-T2/HEVC, a w internecie 4K można cieszyć się od dłuższego czasu. Rozwój sieci 5G powinien przyspieszyć 4K. Podobnie będzie z inwestycjami operatorów kablowych w infrastrukturę 400G.  - Coraz więcej filmów i treści wideo jest produkowanych w jakości 4K i 8K, a więc rośnie cały czas biblioteka takich mediów. Wiodące w Polsce serwisy streamingowe maja od kilku lat szeroką ofertę tytułów w 4K. Nasze smartfony nagrywają także w 4k i 8K. Mamy także olbrzymią cyfrową bibliotekę filmów, koncertów, przedstawień z lat 80 czy 90, do których też wracamy. Ale chcemy je oglądać na dużym ekranie, w jak najlepszej jakości, często lepszej niż kinowej. Przewidzieliśmy ten trend dość wcześniej i mamy rozbudowaną ofertę dużych telewizorów - tłumaczy Stanisz z Samsunga.

Zobacz także: Streaming zastąpi platformy cyfrowe i sieci kablowe? „Monopol został bezpowrotnie utracony”

Czy warto inwestować w duży telewizor, skoro i tak dominują treści w HD?  - Jestem tu optymistą i uważam, że kanałów telewizyjnych i aplikacji z treściami 4K będzie przybywało coraz szybciej. Do tego czasu stawiamy na poprawę jakości sygnału źródłowego w niższej rozdzielczości wbudowanie do naszych telewizorów algorytmów skalujących bazujących na sztucznej inteligencji. Jedną z cech naszych telewizorów Neo QLED 4k i 8K oraz QLED 4K jest sztuczna inteligencja, której zadaniem jest poprawa jakości obrazu. Jeśli więc nawet część kanałów telewizyjnych nie będzie jeszcze oferowała jakości 4K, nasze telewizory, dzięki technologii upscalingu będą oferowały obraz zbliżony do jakości 4K . Efektywność tego procesu zależy oczywiście od jakości sygnału źródłowego, ale efekt będzie lepszy niż w odbiornikach pozbawionych tej funkcjonalności - odpowiada Stanisz.

Choć przyszłoroczne przejście na DVB-T2/HEVC pozwoli nadawcom na zaoferowanie kanałów w 4K, to uczyni to prawdopodobnie tylko Telewizja Polska, która otrzyma dodatkowy multipleks. Nadawcy komercyjni raczej myślą o przejściu w naziemnej emisji na HD. Zapowiada to już Telewizja Puls, która w jakości HD zaoferuje Puls i Puls 2. TVN Grupa Discovery w HD testuje w DVB-T2/HEVC  kanały TVN, TVN7, TTV i Metro. Eksperci podejrzewają więc, że głównym katalizatorem rozwoju 4K będzie streaming. - Specjaliści nie wieszczą rozkwitu cyfrowej telewizji naziemnej, ale raczej przewidują jej powolny upadek i oddawanie częstotliwości na rzecz telefonii komórkowej. Taką koncepcję zakładają m.in. raporty EBU, czyli organizacji zrzeszającej europejskich nadawców publicznych. 

Ciekawszą bowiem możliwością niż cyfrowa telewizja naziemna jest dedykowanie spragnionym najwyższej jakości widzom drogi internetowej. W tradycyjnej skrzynce pocztowej co rusz znajduję oferty szybkiego Internetu, najczęściej światłowodowego. Warunki techniczne do przesyłu sygnałów 4K spełnia także Internet 5G. Przyszłością telewizji jest po prostu streaming - przewiduje w rozmowie z Wirtualnemedia.pl Janusz Daszczyński, były prezes TVP, zasiadający obecnie Radzie Programowej TVP.